نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Celosia cristata L.، نام فرانسه Passe velours و نام انگلیسی آن Cock's com می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، گل حلوا، گل یوسف، گل تاج خروسی پرورشی، زینة الریاحین، بستان افروز و حبق بستانی نامیده شده است.

تیره گیاه:

تاج خروس Amaranthaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است یکساله به ارتفاع حدود 50 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر، برگ‌های آن بیضوی و نوک تیز و گل‌های آن درشت دارای لایه‌های متعدد و پیچیده به رنگ قرمز مخملی، سایه‌دار و براق و قسمت بن گل صاف، پهن، زبر و به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای است. در ضمن گل حلوا رنگ‌های متنوع دیگری نیز دارد.

طبیعت گل حلوا:

.طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب مناطق معتدله کشورها و ایران انتشار دارد. در ایران در بعضی مواقع به عنوان گل زینتی کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه گل حلوا:

بتائین، یک آنتوسیانین دارای ازت و... در آن تأیید شده است و تخم آن نیز دارای یک روغن چرب می‌باشد.

بخش مورد استفاده:

تمام قسمت‌های گیاه.

نحوه مصرف:

معمولاً له شده سرشاخه هایِ سبز و جوان گیاه را به صورت ضماد و خشک شده قسمت‌های مختلف گیاه را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها مقدار و نحوه مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

خواص درمانی:

کاهنده کلسترول و آنتی اکسیدان قوی، جلوگیری کننده از سفید شدن مو و تقویت کننده و افزاینده شنوایی، دفع کننده سموم از بدن و تقویت کننده بینایی، خارج کننده سنگ کلیه و ضد انگل، ضد خونریزی روده‌ها و افزاینده ترشح اسید معده، ضد کرم و تصفیه کننده خون، ضد التهاب و اشتهاآور، برطرف کننده سرفه‌های خونی و رفع کننده اختلالات خون، ادرارآور و قبض کننده، آرام‌بخش و تقویت کننده قوای فکری و مغزی می‌باشد. در ضمن برای پوکی استخوان نیز مفید است.
گل‌های تاج خروسی پرورشی که در حقیقت قسمتی از آن گل و قسمتی میوه است که دانه‌های آن را در برگرفته است موقعی خواص خود را حفظ می‌کنند که پس از چیده شدن سریع خشک شوند و برای معالجه اسهال خونی، زیادی ترشح عادت ماهیانه، ترشحات سفید رنگ مهبل و همچنین برای مواردی که عادت ماهیانه بدون دلیل قطع شود و برای قطع خونریزی از روده‌ها و یا از ریه‌ها مفید می‌باشد.
در استعمال خارجی له شده سرشاخه‌های سبز گیاه به صورت ضماد التیام‌بخش جراحت‌ها، جوش، کورک و التهاب‌های جلدی و تحلیل برنده ورم‌ها پس از شکستگی‌ها و کوفتگی‌ها می‌باشد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.